Bir kaygı bozukluğu türü olan, Yaygın Anksiyete Bozukluğu hem yetişkinlerde hemde çocuklarda sık rastlanan bir problemdir.İsminden de anlaşıldığı üzere kaygının birden fazla alana yayılmış bir versiyonudur. Günlük hayatın içinde olan birçok olay anksiyete ile karşılanır. Normalde hissettiğimiz kaygının aksine YAB’nin şiddeti daha fazla ve kontrol edilemez olmasıdır.Aslında tehdit olmayan olay ve durumlar hakkında yoğun kaygı yaşanmasına sebep olur. Bazen belirgin bir sebep olmamasına rağmen de sürekli kötü bir şeylerin olabileceğine yönelik inanıştır. Aslında birçok yetişkin bunun yersiz bir kaygı olduğunu bilmesine rağmen kendilerini durdurmakta zorlanırken çocuklarda kontrol mekanizması daha düşüktür. Çocuk kendisini ona bu denli yoğun duygular hissettiren eylemlerden, yerlerden ve kişilerden kaçmak isteyebilir. Bu durum davranışın pekişmesini sağlar ve çocuk ne zaman kaygı hissetse çözüm yolu olarak kaçmayı kullanacaktır.Bu gibi sorunlarla karşılaşmamak adına bir uzmandan yardım almak faydalı olacaktır.
Yaygın Anksiyete Bozukluğunu Nasıl Fark Edebilirim?
Çocukların hissettiği duygularla baş etme biçimleri birbirinden farklılık göstersede birçok çocuk yoğun duygularla karşılaştığında kendini regüle etmekte zorluk yaşar. Bu zorluğun üstesinden gelmeye çalışırken bazı belirtilerle karşılaşabilir. Bunlar; uykuya dalmada sorunları, mide krampları, dikkat dağınıklığı, zaman zaman nefes alış verişinde zorlanma ve kontrol edememe, el ve ayaklarda soğuk-sıcak basması, titreme, terleme gibi belirtilerdir.. Örneğin:6-7 yaşında YAB tanısı almış bir çocuk Covid olunca ölür müyüz ? Evimizi sel alıp götürür mü ? Anne-Babamın başına kötü bir şey gelir mi? vb. endişeleri olabilir. Bu sorular birçok çocuğun bir kez aklından geçmiş sorular olabilir. Fakat ebeveyn ilgili açıklamayı yapmasına rağmen benzer soruların sıklıkla tekrarlıyor oluşu önemli bir belirtidir. Çocuk ihtiyacı olan cevabı almasına rağmen sakinleşmekte zorlanıyorsa, orada kendini regüle etmekten yana bir sıkıntı yaşadığını düşünebiliriz.
Özellikle bu kaygı durumu çocuğun günlük hayatındaki işlevselliğini bozuyorsa yani okul hayatını, sosyal ilişkilerini veya davranışlarını etkiliyorsa daha fazla gecikmeden bir uzman yardımının alınması gerekmektedir. Kaygı düzeyindeki artışı keşfedilmeden büyüyen çocuklar da komorbit olarak görülen problemler: Çocukluk çağı depresyonu ve davranış bozuklukları gibi sorunların da eklenme ihtimali vardır. Bu nedenle yaşanan zorluğun şiddeti artmadan bir uzmanla görüşerek koruyucu bir süreç oluşturabilirsiniz.
YAB’si tedavi edilmeyen çocukların hem çocukluk dönemlerine farklı problemler eşlik edebilir hemde ilerleyen zamanlarda aileden ayrılma da güçlük yaşanması, üniversite kazanıp başka şehre gitmeye yönelik isteksizlik, çalışmak istememe vb. Yetişkinlik yaşamlarını da olumsuz etkileyecek sonuçları olabilir. Çünkü erken dönemde fark edilemeyen anksiyete bozuklukları ilerlediği zaman kişiliğin bir parçası haline gelebilir ve böyle bir durumda onarım süreci daha da uzun sürmektedir.
Yaygın Anksiyete Bozukluğunun Tedavisi
Yaygın Anksiyete Bozukluğu tanısı alan çocuğun yaş grubuna göre iyileşme süreci değişiklik göstermektedir. Genellikle 7 yaş ve altında olan çocuklarda Oyun Terapisi yöntemiyle çocukla oyun odasında kaygı temelli çalışılırken ebeveynleri de bu süreçte bilgilendirerek yürütülen bir süreç söz konusudur. 8 yaşından itibaren çocuğun bilişsel mekanizmasının güçlenmesi ile EMDR Terapisi ve Bilişsel Davranışçı Terapi ekolleri ile etkili bir terapi planlaması yapılabilir ve çocuğa seçilen ekol doğrultusunda gevşeme egzersizleri öğretilir. Kaygı Bozukluklarında en yaygın kullanılan yöntem gevşeme teknikleridir. Böylelikle çocuğun kendi sinir sistemine nasıl müdahale edebileceği öğretilir. Terapiler aracılığı ile çocuğun sahip olduğu problemi tanıması adına seanslar planlanır ve bu problemi nasıl çözeceği süreç içinde öğretilir. Psikoterapiler ilaç tedavilerine göre biraz daha zaman alan yöntemler olmakla birlikte, alınan yardım sonrası tekrar etmenin (nüksün) daha az olduğu yapılan çalışmalarla ortaya konmuştur.
Psikoloji & Danışmanlık
Bilgi doğuştan akılda yoktur, ama akıl bilgiyi üretecek kapasitededir. Aristoteles.